دولت رانتیر و بازتولید فرهنگ سیاسی تبعی مطالعه موردی: دولت پهلوی(1357- 1342)

thesis
abstract

نظریّ?‏ دولت رانتیر(rentier state theory) در چارچوب رهیافت اقتصاد سیاسی تدوین شده است. با توجّه به اهمّیّت نفت در تأمین درآمدهای دولت های نفتی خاورمیانه، بعضی از محقّقان از این نظریّه برای تشریح نوع ارتباط دولت و جامعه در کشورهای رانتیر خاورمیانه از جمله ایران استفاده کرده اند. امّا به نوع فرهنگ سیاسی ای که در بَطن دولت رانتیر شکل می گیرد و به تحکیم آن کمک می کند نپرداخته اند. به تَبعیّت از این کاستی نظری، محقّقینی هم که به تبیین دولت محمّدرضا پهلوی در چارچوب نظریّ? دولت رانتیر پرداخته اند از بررسی نقش فرهنگ سیاسی در تحکیم پایه های اقتدار این دولت غفلت کرده اند. دولت پهلوی در ایران افزون بر اتّکا به درآمدهای نفتی، ویژگی های فرهنگ سیاسی تَبَعی مانند اقتدارگرایی، حامی پَروری، شاه پَرستی، اُسطوره سازی و باور ظِلُّّ اللهی پادشاه را نیز برای تحکیم پایه های قدرت خود بازتولید و همزمان دموکراسی شاهنشاهی را که منطبق با ویژگی های تَبَعی فرهنگ سیاسی بود ارائه می کرد. دراین راستا از نهادهای آموزش عمومی به عنوان مجرایی برای جامعه پذیری درجهت تَبَعی کردن فرهنگ سیاسی و همگانی شدن فرهنگ ازطریق تأسیس و توسع? مراکز فرهنگی دولتی و رسانه های جمعی بهره می گرفت. واژگان کلیدی: رانت- دولت رانتیر- ایران- محمّدرضا پهلوی- فرهنگ سیاسی تَبَعی

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

دولت رانتیر و پروژه تأمین امنیت ملی

پرسش اصلی مؤلف در این نوشتار آن است که "در صورت شکل‏گیری دولتهای رانتیر، آیا چنین ساختی قادر به پرورش نیروهای اجماعی بدیل و انتقال مسالمت‏آمیز قدرت خواهد بود یا خیر؟" نظر به منفی بودن پاسخ پرسش فوق، مؤلف به تحلیل عملکرد دولت رانتیر در ایران پرداخته و چنین نتیجه گرفته است که، بی‏توجهی به مقوله مهم "عدالت اجتماعی" و همچنین عدم پاسخ‏گویی دولت به نیازمندیهای ملت، ریشه در خصلت رانتیر بودن دولت...

full text

آزمون‌پذیری نظریه دولت رانتیر در انقلاب های جهان اسلام ( مطالعه موردی ایران و مصر )

  The structural look at explaining the occurrence of revolutions within the framework revolutionary theory is one of the most important approaches of researchers to the field of revolutionary studies. With the advent of the Islamic Revolution in Iran, these scholars turned their attention to the revision of Iran's revolution.  One of the most prominent of these people in this approach is The...

full text

فرهنگ سیاسی نخبگان و حکمرانی خوب در جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی دولت اصلاحات)

بحث حکمرانی خوب در دهه‏های اخیر، به یکی از موضوعات اساسی در ادبیات توسعه و گزارش سازمان‏های بین‏المللی تبدیل‌شده است. اما در خصوص تعریف و شاخص‏های آن بین پژوهشگران و سازمان‏های بین‏المللی، اجماع نظر چندانی وجود ندارد. تحقق شاخص‏های حکمرانی خوب که با شاخص‏های حکمرانی دموکراتیک نیز همسویی‏ها و همپوشانی‏هایی دارد؛ مستلزم برخی پیش‏شرط‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است. علاوه بر این پیش‌شرط‌ها، فرهنگ...

full text

دولت رانتیر، طبقه متوسط جدید و بی‌ثباتی سیاسی در عصر پهلوی دوم

سقوط حکومت پهلوی دوم از زوایای مختلف و در چارچوب نظریه‌‌های گوناگون بررسی شده است.  از جمله رویکردها در این زمینه، رابطه میان فرایند توسعه در این دوره و سقوط این حکومت است.  نوسازی و مدرنیزاسیون متاثر از الگوهای غربی و متکی به سیاست‌های آمرانه محمدرضا شاه پهلوی از دهه 40 شمسی به بعد، نگرانی فزاینده گروه‌ها و اقشار مدافع فرهنگ و سنت اسلامی را برانگیخت.  ایران به عنوان کشوری در حال توسعه و با اقت...

full text

دولت رانتیر و توسعه سیاسی-اجتماعی در جمهوری اسلامی یران

مفهوم رانت یکی از مهمترین مولفه های درک کشورهای نفتی می باشد. رانت به مثابه یک اصلاح اقتصادی به درآمدهایی گفته می شود که بدون تلاش یدی و فکری بدست می آید. طبق گقته ببلاوی دولت های که 42 درصد از درآمدشان از یک یا چند ماده خام بدست آید دولت رانتیر خوانده می شود که این رانت منشا خارجی دارد و با فرایند تولیدی داخلی پیوند ندارد و دولت انحصار دریافت آن را داراست و بدین ترتیب تنها درصد کمی از نیروی کا...

15 صفحه اول

تاثیر دولت رانتیر بر فرایند خصوصی سازی؛ مطالعه موردی ایران بعد از انقلاب(1357 - 1397)

مقالۀ پیشِ رو درصدد است تا تأثیر دولت رانتیر بر فرایند خصوصی­سازی در ایران بعد از انقلاب سال 1357 را بررسی کند. در این راستا، سهم بودجه­ای شرکت­های دولتی از کل بودجه کشور به عنوان شاخص خصوصی­سازی و وابستگی چهل درصدی دولت به رانت حاصل از منابع طبیعی به عنوان شاخص دولت رانتیر در نظر گرفته شده است. بر این اساس پرسش اصلی مقاله عبارت است از این­که دولت رانتیر چه تأثیری بر فرایند خصوصی­سازی در ایران ب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم اداری و اقتصادی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023